सावंतवाडी : तालुक्यातील मळगाव येथील ‘माळीचे घर’ म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या घरवडकर राऊळ कुटुंबाचा गणेशोत्सव हा एक अद्भुत आणि अनोखी परंपरा आहे. ही परंपरा सुमारे सातशे वर्षांपासून अखंडपणे जपली जात आहे. आजच्या विभक्त कुटुंब पद्धतीच्या काळात ८५ हून अधिक कुटुंबे एकत्र येऊन साजरा करत असलेला हा सोहळा केवळ एक धार्मिक विधी नसून ती कोकणी संस्कृतीच्या अढळ श्रद्धेची आणि कौटुंबिक एकोप्याची गाथा आहे.
या उत्सवाचे वैशिष्ट्य म्हणजे येथे विराजमान होणारी गणेशमूर्ती आहे. रेड्डीच्या प्रसिद्ध गणपतीची प्रतिकृती असलेली ही चतुर्भुज गणेशमूर्ती दरवर्षी चतुर्थीच्या आधी चिकण मातीच्या २१ गोळ्यांपासून हाताने तयार केली जाते. चतुर्थीला तिच्या डोळ्यात चैतन्य भरले जाते. ही परंपरा अनेक पिढ्यांपासून चालत आलेली आहे. कामानिमित्त पुणे, मुंबईसारख्या शहरांत विखुरलेली कुटुंबे गणेशोत्सवासाठी आवर्जून आपल्या मूळ गावी परत येतात. ज्येष्ठांच्या मार्गदर्शनाखाली सर्वजण मिळून उत्सवाची तयारी करतात. ज्यामुळे नवीन पिढीला परंपरा आणि मूल्यांची ओळख होते. सात दिवसांच्या या उत्सवात रोज दोन वेळा आरती, भजन आणि फुगड्यांचा फेर असे कार्यक्रम उत्साहात साजरे होतात. पहिल्या दिवशी गणेशाला सात प्रकारच्या पारंपरिक पदार्थांचा नैवेद्य दाखवला जातो. त्यानंतर सर्व कुटुंबे एकत्र बसून सामूहिक भोजनाचा आनंद घेतात. हे भोजन केवळ एक जेवण नसून, ते कुटुंबाला एकत्र आणणारे आणि त्यांच्यातील बंध अधिक घट्ट करणारे एक माध्यम ठरते.
आजच्या आधुनिक जगात, जिथे अनेक परंपरा विस्मृतीच्या गर्तेत जात आहेत तिथे मळगावच्या ‘माळीचे घर’ येथील हा गणेशोत्सव आपल्याला आपली मुळे आणि मूल्यांची आठवण करून देतो. हा उत्सव केवळ एका कुटुंबाचा नसून, तो संपूर्ण समाजाला एकत्र आणणारा, आणि संस्कृतीच्या धाग्याने बांधून ठेवणारा एक प्रेरणादायी अध्याय आहे. या उत्सवातून एकता, परंपरा आणि श्रद्धा हा संदेश मिळतो.
